ارزیابی تنوع ژنتیکی یولاف از نظر مقادیر آهن و روی در شرایط آبی و دیم

با توجه به اهمیت کمبود آهن و روی در جوامع انسانی و تلاش برای یافتن راه حل های مناسب جهت مبارزه با آن، آزمایشی با هدف بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های یولاف از نظر صفات زراعی و مقادیر آهن و روی در دو شرایط نرمال و تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه به اجرا درآمد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس در شرایط نرمال رطوبتی نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر اغلب صفات به جز صفات وزن هکتولیتر، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، مقدار روی و جذب آهن تفاوت معنی داری داشتند. و در شرایط تنش تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ ها در اغلب صفات به جز صفات عملکرد کاه، کلروفیلa، کلروفیلb و کلروفیل کل، مقدار آهن و مقدار روی وجود داشت. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات مختلف با ریزمغذی ها نشان داد که در شرایط نرمال رطوبتی صفت مقدار آهن با صفات تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و جذب آهن همبستگی مثبت و معنی داری داشت و صفت مقدار روی نیز همبستگی مثبت و معنی داری با صفات عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و جذب روی نشان داد. در شرایط تنش صفت مقدار آهن با صفات تعداد خوشه در بوته و مقدار روی همبستگی مثبت و معنی داری داشت. همچنین صفت مقدار روی با صفت تعداد خوشه در بوته همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که در شرایط بدون تنش ، ژنوتیپ های uc145وechidna به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آهن را داشتند. و ژنوتیپ های ia910982 و potorooنیز به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار روی را داشتند. در شرایط تنش اکوتیپ وحشی کنگاور دارای بیشترین و ژنوتیپ kingfisher کمترین مقدار آهن را داشت. از نظر مقدار روی نیز ژنوتیپ های mortlock و wallaroo به ترتیب بیشترین و کمترین مقادیر را دارا بودند. در نتیجه ژنوتیپ های uc145، ia910982 وmortlock و اکوتیپ وحشی کنگاور به عنوان ژنوتیپ های با ظرفیت ژنتیکی بالا در جذب و ذخیره سازی این ریزمغذی ها شناخته شدند. همچنین تنش رطوبتی به طور کلی باعث کاهش مقدار آهن شد ولی بر مقدار روی تأثیر قابل ملاحظه ای نداشت. با توجه به تنوع ژنتیکی که در ژنوتیپ های یولاف از نظر مقادیر آهن و روی وجود دارد لذا در انتخاب ژنوتیپ ها به منظور تغذیه ی انسان باید به مقادیر آهن و روی نیز توجه داشت.